Ocieplenie ścian fundamentowych ma kluczowe znaczenie dla efektywności termoizolacji całego domu. Bliskość gruntu stwarza specyficzne warunki (zimno i wilgoć), co sprawia, że do prac należy wybrać odpowiedni, przeznaczony do izolowania fundamentów styropian.
Zacznijmy jednak od odpowiedzi na pytanie, dlaczego w ogóle należy układać izolację cieplną wokół fundamentów. Zazwyczaj myślimy, że ciepłe powietrze, które jest lżejsze od zimnego, ucieka ku górze i to, rzecz jasna, jest prawda. Jednak jest i druga strona medalu – ciepłe powietrze ucieka tam, gdzie może. Na tym polegają tzw. mostki termiczne . Wystarczy mała nieszczelność izolacji, by pojawiła się „dziura”, przez którą uleci ogrzane powietrze. Nieocieplone fundamenty można zaś porównać do jednego gigantycznego mostku termicznego, który pochłonie ciepło. Powietrze będzie się bowiem przesuwać wzdłuż konstrukcji domu prosto do gruntu.
Istotne jest również to, że mur przy gruncie jest wyjątkowo narażony na wilgoć, a brak izolacji przeciwwilgociowej fundamentów oznacza większe ryzyko przedostania się jej do wnętrza domu. Trwale zawilgocenie ścian to prosta droga do problemów – z niepotrzebnie za wysokimi rachunkami, z korozją i koniecznością osuszania lub generalnego remontu, czy wreszcie ze zdrowiem, dla którego groźne jest pojawienie się grzybów i pleśni.
Wybór styropianu
Warstwa ocieplenia fundamentów musi być wytrzymała – na działanie wody, na uszkodzenia będące wynikiem naporu ziemi, czy wreszcie na zniszczenia powodowane przez korzenie ziemi. Do jej ułożenia stosuje się Fundamin – specjalistyczny styropian przeznaczony, jak sama nazwa wskazuje, do izolowania fundamentów.
Ocieplenie powinno sięgać ław fundamentowych. To podstawowa część konstrukcyjna budynku, umieszczona w gruncie, zawsze poniżej poziomu przemarzania terenu. W zależności od rejonu Polski jest to od 80 cm do 1,4 metra w głąb ziemi – dopiero tam grunt zachowuje dodatnią temperaturę w czasie mrozu. Na wierzchu ław fundamentowych układa się pierwszą warstwę izolacji – to izolacja pozioma fundamentów. Jej zadaniem jest zapobieganie podciąganiu wody przez mury. Drugim elementem izolacji poziomej fundamentów jest warstwa ułożona pod stropem piwnicy. Te dwie warstwy uzupełnia izolacja pionowa, czyli płyty styropianowe ułożone na ścianach fundamentowych.
Izolacja fundamentów w starym domu
Można się spotkać z poglądem, że wersja minimum, jeśli chodzi o izolowanie fundamentów w istniejących budynkach, to ułożenie ocieplenia do pół metra w głąb ziemi i izolacja podłogi na gruncie lub w przypadku domów podpiwniczonych – stropu oddzielającego piwnicę od parteru. Jest to jednak rozwiązanie nieefektywne na dłuższą metę. Lepiej izolację fundamentów w starym domu zrobić raz, a dobrze.
A to oznacza konieczność odkopania fundamentów aż do ław. Rozpoczęcie robót musi poprzedzać ekspertyza konstrukcyjna, która oceni stan dolnych partii budynku. Nie można też odsłonić fundamentów na raz wokół całego domu, bo naruszyłoby to jego stabilność. Odkopywanie trzeba robić etapami – za jednym zamachem od 1,5 do 2 metrów. Mury trzeba następnie osuszyć i oczyścić. Może się zdarzyć, że potrzebne będzie wykonanie nowej hydroizolacji przed ułożeniem płyt styropianowych. Dopiero wówczas możemy mówić o pełnej izolacji przeciwwilgociowej fundamentów.