Na początek definicja: termomodernizacja budynków to inwestycja, której celem jest zmniejszenie ich zapotrzebowania na ciepło oraz redukcja zużycia energii. W konsekwencji prowadzi do odczuwalnego w portfelu ograniczenia kosztów ogrzewania domu oraz większego komfortu cieplnego.
Prawidłowo wykonane ocieplenie domu pozwala nawet o połowę zmniejszyć koszty jego ogrzewania. Przedsięwzięcia związane z redukcją strat ciepła przez przegrody budynku są jednymi z najczęściej wykonywanych w ramach termomodernizacji budynków. Zalicza się do nich docieplenie ścian, dachu, stropów czy podłóg, a także wymianę okien i drzwi. Ściany i dach to dwie największe przegrody zewnętrzne, o których docieplenie warto zadbać. Przez ściany ucieka bowiem ok. 40 proc. ciepła, a przez dach – ok. 20 proc.
Pierwszym krokiem przy planowaniu termomodernizacji budynków mieszkalnych jest przeprowadzenie audytu energetycznego. Zakres prac termomodernizacyjnych musi bowiem odpowiadać potrzebom konkretnego domu. Najlepiej zatem zlecić audyt specjaliście, który oceni budynek pod kątem strat ciepła oraz zapotrzebowania na energię. Dobrze przeprowadzony audyt powinien także określić efektywność ekonomiczną termomodernizacji domu oraz oszacować przewidywany czas zwrotu inwestycji.
Również projekt termomodernizacji budynku powinien być opracowany przez profesjonalistę, a jakiekolwiek zmiany, które chciałby wprowadzić do niego wykonawca, muszą być konsultowane z autorem.
Warto przy tym pamiętać, że prawidłowo przeprowadzona termomodernizacja domu zapewni komfort cieplny zarówno latem, jak i zimą. Docieplenie np. przy użyciu styropianu oznacza po prostu wykonanie warstwy izolacyjnej, która zimą będzie chroniła przed odpływem ciepła (stąd oszczędność w rachunkach za ogrzewanie), a latem zabezpieczy wnętrze przed napływem gorącego powietrza.
Styropian specjalnego przeznaczenia
Projekt termomodernizacji budynków mieszkalnych musi uwzględniać specyfikę ścian, dachu, fundamentów itd. w konkretnym budynku. Należy także zadbać o właściwe zabezpieczenie tzw. mostków termicznych, czyli przerw w izolacji. Chodzi tu o okna, drzwi czy balkony. Jest to coraz łatwiejsze, bo materiały budowlane są coraz bardziej wyspecjalizowane. W ofercie Styropminu znajdują się styropiany dedykowane konkretnym potrzebom. Inaczej bowiem będziemy docieplać fundamenty, a inaczej np. dach.
Uniwersalny, tradycyjny styropian, który nadaje się do większości prac, ma współczynnik przewodzenie ciepła ok. λ ≤ 0,040. Coraz częściej jednak stosowane są styropiany pasywne (np. z serii Passive Pro Styropminu), których współczynnik przewodzenia ciepła oscyluje w granicach λ ≤ 0,033 – 0,030. Mają lepsze właściwości izolacyjne (w praktyce oznacza to, że warstwa izolacji może być cieńsza) dzięki dodatkowi grafitu. Powoduje on też, że taki styropian jest szary.
Dodatkowo do dyspozycji są styropiany specjalistyczne np. system styropianów dachowych, styropiany podkładowe (idealne przy izolacji podłóg) czy styropiany dedykowane miejscom o podwyższonej wilgotności np. Hydromin czy Fundamin (opracowany z myślą o izolacji fundamentów).
Istotne jest, by przy projektowaniu termomodernizacji domu nie pomijać tych części budynków, które nie są mieszkalne. Jeśli dom jako całość ma tracić maksymalnie mało ciepła i być po prostu oszczędny, to również jako całość musi być prawidłowo docieplony. Dotyczy to także piwnic czy strychów, nawet jeśli ich nie używamy.
Termomodernizacja domu – dofinansowanie
W skali globalnej każdy pojedynczy dobrze izolowany dom ma znaczenie. Im więcej będzie budynków, które zużywają mniej energii, tym bardziej odczuwalne będzie to dla środowiska i klimatu. Ta filozofia przyświeca wszystkim przedsięwzięciom związanym z ułatwianiem właścicielom przeprowadzania termomodernizacji budynków.
Możliwości uzyskania dofinansowania inwestycji związanych z termomodernizacją domów:
- Program „Czyste Powietrze“
Termomodernizacja jest jedną z dwóch inwestycji (obok wymiany kotłów) dofinansowywanych w ramach tego programu. Dofinansowanie obejmuje docieplenie przegród budynku, a także: wymianę okien i drzwi, zakup i montaż nowych źródeł ciepła, wymianę instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, instalację odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i instalacji fotowoltaicznej) oraz montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Program jest przeznaczony dla osób fizycznych, które są właścicielami domów jednorodzinnych lub lokali wydzielonych w budynku jednorodzinnym (z wyodrębnioną księgą wieczystą), a także dla osób, które mają zgodę na rozpoczęcie budowy budynku jednorodzinnego.
Maksymalny możliwy koszt, od którego liczona jest dotacja, to 53 tys. zł (minimalne koszty to 7 tys. zł). Pozostałe koszty przekraczające kwotę dotacji mogą zostać dofinansowane w formie pożyczki (maksymalnie na 15 lat). Wysokość dotacji zależy od dochodu na członka rodziny: przy dochodzie do 600 zł na osobę dofinansowanie może pokryć nawet 90 proc. termomodernizacji domu.
Wnioski w ramach programu będzie można składać do 2027 r. Przyjmują je Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. - Ulga podatkowa termomodernizacyjna
Przy rozliczeniu podatków (PIT) za rok 2019 będzie można skorzystać z ulgi podatkowej na termomodernizację budynków, z tym że dotyczy to wyłącznie termomodernizacji budynków jednorodzinnych. W jej ramach będzie można odliczyć od dochodu do 53 tys. zł. Jeśli kwota odliczenia nie będzie miała pokrycia w rocznym dochodzie podatnika, będzie on mógł korzystać z ulgi w kolejnych latach, ale nie dłużej niż przez 6 lat.
Co ważne, na ulgę załapią się także osoby, które już są w trakcie inwestycji termomodernizacyjnej, ale będą mogły odliczyć tylko część wydatków – te poniesione od 1 stycznia 2019 r. - Fundusz Termomodernizacji i Remontów
Bank Gospodarstwa Krajowego prowadzi Fundusz Termomodernizacji i Remontów. W ramach tego funduszu można uzyskać zwrot 20 proc. kredytu wziętego na termomodernizację budynku (jest to tzw. premia termomodernizacyjna). Dostępność środków z funduszu nie jest ograniczona tylko do osób fizycznych. Mogą z niego korzystać także np. spółdzielnie mieszkaniowe czy wspólnoty. Warunkiem jednak jest finansowanie termomodernizacji budynku z kredytu, a nie ze środków własnych.